Praat+teken

Praat+teken is een methodiek om met kinderen en jongeren in gesprek te gaan, over wat zij denken nodig te hebben om goed te kunnen leren en zich goed te kunnen ontwikkelen. 

Met behulp van een aantal materialen en middels een actieve manier van verslaglegging samen met de leerling biedt Praat+teken nieuwe mogelijkheden om kinderen en jongeren meer mee te laten praten over hun eigen onderwijsproces en ontwikkeling. Praten met leerlingen krijgt in het onderwijs steeds meer aandacht in de vorm van kindgesprekken en ook in de zorg is het aanspreken van de eigen kracht een belangrijk thema. Praat+teken biedt concrete toepassingen om zowel in de onderwijspraktijk als in de zorg of tijdens coachingstrajecten mee aan de slag te gaan.

     

Praat+teken is een gespreksinstrument om op een ontspannen, afstemmende en actieve manier met kinderen in gesprek te gaan. 

Er zijn drie versies van Praat+teken
1. Onderwijsversie voor het Primair onderwijs over de onderwijsbehoeften van de leerling, ingedeeld naar de vijf IVO velden (Miedema,2012)
2. Onderwijsversie voor het Voortgezet onderwijs over de onderwijsbehoeften van de leerling, ingedeeld naar de vijf IVO velden (Miedema,2012)
3. Zorgversie 3LG over de drie leefgebieden thuis, vrije tijd en school. 
Elke versie bestaat uit een Praat+teken pakket met daarin een A3 tekenblok met notitiebladen voor het gesprek, een setje ondersteunende kaartjes met afbeelding van de gespreksonderwerpen en een set tekenstiften. Een beknopte handleiding is bijgesloten met daarop de beschreven werkwijze en voorbeeldvragen om je op weg te helpen richting een open gesprek.

Tijdens een Praat+teken gesprek schrijf en teken je samen alles wat wordt besproken op een notitieblad (A3 formaat). Op deze manier is het kind actief betrokken en de begeleider kan checken of alles wat opgeschreven en getekend wordt ook klopt volgens het kind. Dit is niet alleen goed voor de relatie tussen beide gesprekspartners, het is ook transparant en ethisch en geeft het kind een mogelijkheid om actief betrokken te zijn bij zijn of haar eigen ontwikkelingsproces. Dit komt tegemoet aan de opdracht die Passend Onderwijs ons geeft om echt samen te werken met alle betrokkenen, in dit geval in de eerste plaats met de leerling zelf. Ook in de zorg komt steeds meer nadruk te liggen op inzet van de eigen kracht, hetgeen in een gesprek met behulp van Praat+teken wordt bevorderd.

Het ingevulde notitieblad is vervolgens uitgangspunt om in overleg met alle andere betrokkenen rond het kind te praten over wat nodig is om de ontwikkelkansen te verbeteren en te komen tot een passend onderwijs arrangement of een passend zorgaanbod.

In dit gespreksinstrument zijn verschillende theorieën over en ervaringen met gespreksvoering met kinderen samengebracht.Daarbij vormen relatie, competentie en autonomie (de drie basisbehoeften van mensen om tot ontwikkeling te kunnen komen) de basis voor elk gesprek.In de literatuur van Martine Delfos, Insoo Kim Berg, Peter de Jong, Frederique Bannink, Adri van den Brand, Ben Furman en Louis Cauffman worden talloze aanbevelingen gegeven om op een open, oplossingsgerichte, vragende en luisterende manier te praten met kinderen waarbij zij als volwaardig gesprekspartner worden gezien wiens mening en ideeën er toe doen.

Kennis van en ervaring met bovengenoemde vaardigheden zijn voorwaarden om op de bedoelde manier met dit instrument te kunnen werken.

Naast Praat+teken zijn er nog tal van andere mogelijkheden om met leerlingen in gesprek te gaan. Gedurende het werken met Praat+teken heb ik nieuwe vormen van gespreksvoering ontwikkeld die steeds de volgende uitgangspunten hebben: 

• de leerling heeft inbreng en invloed op de onderwerpen die worden besproken
• de verslaglegging tijdens het gesprek gebeurt samen met de leerling
• het gesprek bevat een speels element waardoor een meer ontspannen sfeer ontstaat tijdens het gesprek